ترمسوس Termessos : از مکان‌های باستانی جذاب در آنتالیا ترمسوس Termessos می باشد. این مکان در نزدیکی پارک ملی National Park در ناحیه شمال‌غربی استان و به فاصله 34 کیلومتر از مرکز شهر است. یکی از شهرهای شگفت انگیز پیسیدیه ترمسوس بوده است که بر روی رشته کوه توروس و در ارتفاع 1050 متری بالاتر از سطح دریا ساخته شد. امروزه این مکان جزو لیست میراث جهانی یونسکو می باشد.
شهر باستانی ترمسوس اولین بار توسط سولیم‌ها که در منطقه پیسیدیه زندگی می‌کردند ساخته شده است. سولیم‌ها کسانی بودند که در ایلیاد هومر از آنها در افسانه بلروفون نام بردند. برخلاف مهاجران این منطقه که از سمت دریا آمده بودند، احتمالا خواستگاه این قوم آناتولی بوده است. این شهر از معدود جاهایی است که اسکندر بزرگ در سال 333 قبل از میلاد نتوانست آن را تصاحب و کند، زیرا در بین دو کوه ساخته شده بود و مخفی بود. حتی امروزه هم اگر خواهد از این شهر باستانی بازدید کند، باید از وضعیت جسمی خوبی برخوردار باشد تا این مسیرِ سربالایی را بپیماید؛ اما زمانی که به بالا برسد چشم‌انداز بی نظیری را خواهد دید.
قرن دوم قبل از میلاد اهالی ترمسوس همسایه خود شهر لیکیه جنگ کردند و پس از آن با همسایه دیگر خود یعنی قوم ایسیندا که آنها هم در منطقه پیسیدیه ساکن بودند، مبارزه کردند. بعد از آن و برای بار سوم با همسایه دیگرشان که آن هم یک شهر باستانی در آنتالیا است جنگیدند. ترمسوس رابطه خوبی با آتالوس دوم ، پادشاه پرگامون برقرار کرده بود.
ترمسوس از متحدان رم به حساب می‌آمد و به همین دلیل توانستند در سال 71 قبل از میلاد حکم استقلال خود را از مجلس سنا دریافت کنند. ساکنان شهر در قرن 5 میلادی، پس از به زوال رفتن تدریجی شهر و زلزله‌هایی که اتفاق افتاد و قنات ها را نابود کرد و آنها را در تامین آب به مشکل انداخت، شهر را ترک کردند.
یکی از بهترین شهرهای باستانی حفظ شده ترمسوس در ترکیه است. دیوارهای مستحکم، برج‌ها، جاده شاه، دروازه هادریان، بازار، ورزشگاه، سالن تئاتر، مقبره‌ها، معابد، خانه‌ها، مغازه‌ها، آب انبارها و سیستم زهکشی از مهم‌ترین بقایای به‌جامانده از این شهر است.
